Een waterontharder is een apparaat dat wordt gebruikt om hard water om te zetten in zacht water. Hard water bevat namelijk hoge concentraties calcium en magnesium, die problemen kunnen veroorzaken, zoals kalkaanslag in leidingen en huishoudelijke apparaten. Door het gebruik van een waterontharder voorkom je deze problemen en verbeter je de waterkwaliteit in huis. In dit artikel leggen we uitgebreid uit hoe een waterontharder werkt, welke soorten er zijn, wat de voordelen zijn, en hoe het proces van ontharding precies in zijn werk gaat.
Wat is hard water?
Hard water is water dat relatief veel opgeloste mineralen, voornamelijk calcium en magnesium, bevat. Deze mineralen komen van nature voor in water, en afhankelijk van waar je woont, kan het water in meer of mindere mate “hard” zijn. Hard water is niet schadelijk voor de gezondheid, maar kan wel verschillende nadelen hebben:
- Kalkaanslag op kranen, douchekoppen en in apparaten zoals wasmachines en vaatwassers.
- Vermindering van de efficiëntie van huishoudelijke apparaten door de opbouw van kalk.
- Huidirritatie of droog haar na het douchen.
- Hogere energiekosten door verminderde efficiëntie van verwarmingssystemen.
Een waterontharder biedt de oplossing voor deze problemen door calcium en magnesium uit het water te verwijderen, waardoor zacht water ontstaat.
Het proces van waterontharding: ionenuitwisseling
De meeste waterontharders werken via een proces dat ionenuitwisseling wordt genoemd. Dit proces vervangt de calcium- en magnesiumionen in hard water door natriumionen, die geen kalkaanslag veroorzaken. Hier volgt een stap-voor-stap uitleg over hoe dit werkt:
- Het binnenstromen van hard water
Het water komt je huis binnen en stroomt naar de waterontharder. Dit water bevat calcium- en magnesiumionen. - Het harsbed
In de waterontharder bevindt zich een cilinder gevuld met een speciaal harsbed. Dit hars is bedekt met natriumionen. Wanneer het harde water door het harsbed stroomt, worden de calcium- en magnesiumionen uit het water aangetrokken door het hars en blijven hier aan vastzitten. - Ionenuitwisseling
De natriumionen die op het hars zitten, worden uitgewisseld voor de calcium- en magnesiumionen. Hierdoor blijven de hardheidsmineralen in de ontharder achter en stroomt het water zonder deze mineralen, oftewel zacht water, je leidingen in. - Verzadiging van het hars
Na verloop van tijd raakt het hars verzadigd met calcium- en magnesiumionen, en kunnen er geen natriumionen meer worden uitgewisseld. Op dit punt is regeneratie van het systeem nodig om de waterontharder weer effectief te laten werken.
Regeneratieproces
Het regeneratieproces is essentieel om ervoor te zorgen dat een waterontharder blijft functioneren. Bij regeneratie worden de calcium- en magnesiumionen die in het hars zijn opgeslagen, weggespoeld en vervangen door nieuwe natriumionen. Dit proces verloopt als volgt:
- Zoutoplossing (pekel)
De waterontharder heeft een aparte pekeltank die gevuld is met zout (natriumchloride). Tijdens de regeneratie wordt deze zoutoplossing in de harscilinder gespoeld. Het natrium uit de zoutoplossing vervangt de calcium- en magnesiumionen op het hars, waardoor het hars weer “herladen” wordt met natriumionen. - Spoeling
De resterende pekel en de calcium- en magnesiumionen worden weggespoeld naar het riool. Dit zorgt ervoor dat de waterontharder weer klaar is voor gebruik en opnieuw hard water kan ontharden.
Het regeneratieproces vindt meestal automatisch plaats en gebeurt om de paar dagen of afhankelijk van het waterverbruik en de hardheid van het water in jouw regio. Het is belangrijk om regelmatig zout toe te voegen aan de pekeltank om ervoor te zorgen dat de regeneratie goed kan plaatsvinden.
Soorten waterontharders
Er zijn verschillende soorten waterontharders beschikbaar op de markt. Hoewel de meeste waterontharders werken op basis van ionenuitwisseling, zijn er ook alternatieve technologieën beschikbaar. Hieronder bespreken we de meest voorkomende typen waterontharders:
- Traditionele ionenuitwisselingsontharder
Dit is het meest gangbare type waterontharder en werkt zoals hierboven beschreven. Het gebruikt zout om calcium- en magnesiumionen uit te wisselen met natriumionen. - Magnetische en elektronische ontharders
Dit type ontharder maakt gebruik van elektromagnetische velden of elektrische impulsen om de eigenschappen van calcium en magnesium te veranderen, zodat ze zich niet kunnen vastzetten in leidingen. Dit proces verwijdert de mineralen echter niet uit het water, maar zorgt ervoor dat ze geen kalkaanslag vormen. De effectiviteit van deze systemen is minder bewezen dan die van traditionele ontharders. - Omgekeerde osmose-systemen
Een omgekeerde osmose-systeem werkt door water door een halfdoorlatend membraan te persen, dat de meeste mineralen en onzuiverheden uit het water verwijdert. Hoewel deze systemen effectief zijn voor het verwijderen van calcium en magnesium, worden ze meestal gebruikt voor drinkwater en niet voor het hele huis, omdat ze duurder zijn en meer onderhoud vergen.
Voordelen van een waterontharder
Het gebruik van een waterontharder heeft tal van voordelen:
- Vermindering van kalkaanslag: Apparaten zoals waterkokers, vaatwassers en wasmachines gaan langer mee en werken efficiënter zonder kalkaanslag.
- Betere huid- en haarverzorging: Zacht water is minder agressief voor de huid en zorgt voor zachter haar.
- Minder schoonmaakwerk: Kalkresten op douchedeuren, tegels en kranen worden sterk verminderd.
- Lagere energiekosten: Verwarmingssystemen werken efficiënter zonder kalkopbouw, wat leidt tot lagere energiekosten.
- Minder gebruik van zeep en reinigingsmiddelen: Zacht water schuimt beter, waardoor je minder wasmiddelen en zepen nodig hebt.
Onderhoud en kosten van een waterontharder
Een waterontharder vereist enig onderhoud, met name het regelmatig bijvullen van zout. Afhankelijk van het type ontharder en de waterhardheid, kan het nodig zijn om het zout eens in de paar weken of maanden aan te vullen. Daarnaast moeten sommige waterontharders jaarlijks worden gereinigd of nagekeken.
Prijzen van waterontharders
De kosten van een waterontharder variëren sterk afhankelijk van het type, de capaciteit en het merk. Hieronder geven we een overzicht van de gemiddelde prijzen van verschillende soorten waterontharders:
| Type Waterontharder | Prijs (excl. installatie) | Onderhoudskosten per jaar |
|---|---|---|
| Ionenuitwisselingsontharder | € 800 – € 2.000 | € 50 – € 100 (zout) |
| Magnetische/Elektronische ontharder | € 200 – € 600 | Geen |
| Omgekeerde osmose-systeem | € 300 – € 1.000 | € 100 – € 200 (filters) |
De installatiekosten van een waterontharder liggen doorgaans tussen de € 150 en € 500, afhankelijk van de complexiteit van de installatie en de locatie.
Conclusie
Een waterontharder is een uitstekende investering voor huishoudens met hard water. Het zorgt niet alleen voor een langere levensduur van huishoudelijke apparaten, maar verbetert ook het comfort in huis. Of je nu kiest voor een traditionele ionenuitwisselingsontharder of een alternatief systeem, het is belangrijk om te weten hoe het systeem werkt en welk onderhoud het vereist.
