Asbestattest Verplicht in Vlaanderen? Wat Je Moet Weten

Asbest is jarenlang een veelgebruikt bouwmateriaal geweest vanwege zijn sterkte en brandwerende eigenschappen. Echter, naarmate de gezondheidsrisico’s van asbestvezels duidelijk werden, werd het gebruik ervan steeds meer aan banden gelegd. In Vlaanderen is een asbestattest sinds november 2022 verplicht voor bepaalde situaties, zoals bij de verkoop van woningen gebouwd voor 2001. Dit artikel biedt een uitgebreide gids over wat een asbestattest is, waarom het verplicht is, en hoe je het kunt verkrijgen.

Wat is asbest en waarom is het gevaarlijk?

Asbest is een verzamelnaam voor een groep van zes natuurlijke mineralen die werden gebruikt in duizenden producten en bouwmaterialen. Het probleem met asbest is dat de microscopisch kleine vezels, wanneer ze vrijkomen in de lucht en worden ingeademd, ernstige gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken, zoals asbestose, longkanker en mesothelioom.

Veelvoorkomende asbesthoudende materialen

Gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, bevatten vaak asbesthoudende materialen, zoals golfplaten, isolatie en vloerbedekkingen. Hoewel asbest in veel gevallen veilig is zolang het niet wordt verstoord, kan de sloop of renovatie van oudere gebouwen leiden tot gevaarlijke situaties. Daarom is het cruciaal om te weten waar asbest zich bevindt en in welke staat het verkeert.

Wat is een asbestattest?

Een asbestattest is een officieel document dat een gedetailleerde inventaris bevat van alle asbesthoudende materialen in en rond een gebouw. Dit attest wordt opgesteld na een grondige inspectie door een erkende asbestdeskundige. Het attest geeft aan of de materialen in goede staat verkeren of dat ze moeten worden verwijderd of ingekapseld om veilig te blijven.

Belang van het asbestattest

Het doel van een asbestattest is om zowel de huidige als toekomstige eigenaars en gebruikers van het gebouw te beschermen tegen de risico’s van asbestblootstelling. Bovendien biedt het belangrijke informatie voor aannemers en andere professionals die werken aan de renovatie of sloop van het gebouw.

Waarom is een asbestattest verplicht?

Asbestgebruik was in België zeer wijdverbreid tot het in 2001 volledig verboden werd. De Vlaamse overheid heeft daarom het asbestattest ingevoerd als onderdeel van haar streven naar een asbestveilig Vlaanderen. Het verplicht stellen van een asbestattest moet ervoor zorgen dat alle betrokkenen zich bewust zijn van de mogelijke aanwezigheid van asbest in een gebouw, en dat gepaste maatregelen worden genomen om de risico’s te minimaliseren.

Wanneer en voor wie is het asbestattest verplicht?

1. Bij Verkoop van een Woning

Sinds november 2022 is het verplicht om bij de verkoop van een woning die vóór 2001 is gebouwd, een asbestattest voor te leggen. Dit attest moet aanwezig zijn bij het compromis van de verkoop. Het niet hebben van een asbestattest kan leiden tot juridische problemen en vertragingen in het verkoopproces.

2. Bij Schenking van een Eigendom

Wanneer een eigendom wordt geschonken, is een asbestattest eveneens verplicht. Deze verplichting geldt voor alle gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd. Een uitzondering op deze regel is een erfenis, waarbij het asbestattest niet noodzakelijk is.

3. Bij Verhuur

Voor verhuurders van gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, is het momenteel nog niet verplicht om een asbestattest te hebben. Echter, vanaf 2032 zal dit wel verplicht worden. Als je al in het bezit bent van een asbestattest, moet je een kopie hiervan overhandigen aan de huurders.

4. Bij Renovatie of Sloop

Voor renovatie- of sloopwerkzaamheden is een destructieve asbestinventarisatie nodig. Dit betekent dat de asbestdeskundige op zoek gaat naar asbesthoudende materialen, zelfs als dit destructieve testen vereist. Op basis van deze inventarisatie wordt een asbestattest opgemaakt, dat noodzakelijk is om de werkzaamheden veilig en volgens de wetgeving uit te voeren.

Wetgeving rond asbestattest in Vlaanderen

In Vlaanderen is het asbestattest een centraal onderdeel van het Asbestafbouwplan, dat tot doel heeft om Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig te maken. De wetgeving schrijft voor dat een asbestattest verplicht is voor:

• Overdracht van woningen sinds 2022.
• Toegankelijke constructies groter dan 20 m² sinds 2022.
• Elke gebouweigenaar vanaf 2032.

Asbestafbouwplan en toekomstige deadlines

Daarnaast legt de wetgeving deadlines op voor het verwijderen van risicovolle asbesttoepassingen, met als doel om alle gevaarlijke asbesthoudende materialen in slechte staat tegen 2040 te verwijderen. Het Asbestafbouwplan is ambitieus, maar noodzakelijk om toekomstige generaties te beschermen tegen de gevaren van asbest.

Asbestattest in andere Belgische Gewesten

Hoewel Vlaanderen ver is gegaan in het reguleren van asbest, zijn de regels in de andere Belgische gewesten anders:

Wallonië

Wallonië volgt momenteel de federale wetgeving rond asbest, maar er wordt verwacht dat het de Vlaamse regelgeving binnenkort zal volgen.

Brussels Hoofdstedelijk Gewest

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn er enkele specifieke regels, zoals de verplichte aangifte of milieuvergunning voor asbestverwijderingswerken, en de inventarisplicht bij afbraak of renovatie van gebouwen groter dan 500 m².

Hoe laat je een asbestattest opstellen?

Proces van asbestinventarisatie

Het opstellen van een asbestattest begint met het inschakelen van een erkende asbestdeskundige. Deze deskundige voert een grondige inspectie uit, waarbij alle asbesthoudende materialen in het gebouw worden geïdentificeerd en beoordeeld. De inventarisatie kan zowel destructief als niet-destructief zijn, afhankelijk van de situatie.

Het opmaken van het asbestattest

Na de inspectie stelt de deskundige een rapport op, dat de basis vormt voor het asbestattest. Dit attest moet vervolgens worden ingediend bij de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), die het officieel maakt.

Kosten van een asbestattest

Gemiddelde Kosten

De kosten voor het laten opstellen van een asbestattest variëren. Een asbestinventarisatie door een deskundige kost gemiddeld tussen de 300 en 600 euro, afhankelijk van de grootte en complexiteit van het gebouw. Daarnaast vraagt OVAM 50 euro voor het uitgeven van het asbestattest.

Bespaartips

Het is raadzaam om offertes van verschillende deskundigen te vergelijken om de beste prijs-kwaliteitverhouding te vinden.

Conclusie

Het asbestattest is een essentieel document voor eigenaren van oudere gebouwen in Vlaanderen. Het biedt niet alleen belangrijke informatie over de veiligheid van het gebouw, maar helpt ook om aan wettelijke verplichtingen te voldoen. Met het Asbestafbouwplan zet Vlaanderen stappen naar een veilige toekomst zonder asbest. Als eigenaar is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen, zodat je niet voor onverwachte verrassingen komt te staan.