Is een asbestinventaris verplicht? Je leest het hier

In België is de regelgeving omtrent asbest de laatste jaren steeds strenger geworden. Asbest is namelijk een gevaarlijke stof die ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Een belangrijk onderdeel van het beheren van asbesthoudende materialen is de asbestinventaris, een document dat de aanwezigheid van asbest in een gebouw in kaart brengt. Dit artikel bespreekt uitgebreid wanneer een asbestinventaris verplicht is, wie hiervoor verantwoordelijk is, en wat de kosten en praktische implicaties zijn.

Wat is een asbestinventaris?

Een asbestinventaris is een rapport waarin alle asbesthoudende materialen in een gebouw gedetailleerd worden beschreven. Het document bevat onder andere:

• De locatie van de asbesthoudende materialen.
• De staat van de materialen (beschadigd of intact).
• De risico’s die deze materialen kunnen vormen voor de gezondheid.
• Advies over het beheer, de verwijdering of het veiligstellen van de asbesthoudende materialen.

Waarom is een asbestinventaris belangrijk?

Asbestvezels zijn extreem schadelijk wanneer ze ingeademd worden. Langdurige blootstelling aan deze vezels kan leiden tot ernstige aandoeningen zoals longkanker, asbestose en mesothelioom. Een asbestinventaris helpt niet alleen om de aanwezigheid van asbest vast te stellen, maar ook om verdere blootstelling te voorkomen door tijdige actie te ondernemen.

Wanneer is een asbestinventaris verplicht?

1. Werkgevers en professionele gebouwen

In België is het sinds 1995 verplicht voor werkgevers om een asbestinventaris te laten opmaken voor alle gebouwen waar werknemers aanwezig zijn, zoals kantoren, scholen, en industriële complexen. Dit geldt specifiek voor gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, omdat asbest in dat jaar officieel verboden werd.

De inventaris moet up-to-date zijn en worden aangepast wanneer er werken plaatsvinden die de asbesthoudende materialen kunnen beïnvloeden, zoals renovaties of sloopwerkzaamheden.

2. Verkoop van gebouwen

Vanaf 23 november 2022 is het ook verplicht om een asbestattest te hebben bij de verkoop van residentiële gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd. Dit asbestattest is gebaseerd op de asbestinventaris en moet aan de koper worden overhandigd om hen te informeren over de mogelijke aanwezigheid van asbest in het gebouw.

3. Sloop- en renovatiewerken

Voorafgaand aan sloop- of renovatiewerken aan gebouwen die vóór 2001 zijn gebouwd, is een destructieve asbestinventaris verplicht. Dit type inventaris gaat dieper in op de aanwezigheid van asbesthoudende materialen in de structurele onderdelen van het gebouw, zoals vloeren, muren, en plafonds, die bij de werken blootgelegd zullen worden.

Wie mag een asbestinventaris opstellen?

Een asbestinventaris mag alleen worden opgesteld door een erkende asbestdeskundige. Deze deskundigen zijn specifiek opgeleid en gecertificeerd om asbest op te sporen, te evalueren en veilig te beheren. Ze maken gebruik van speciale apparatuur en technieken om asbesthoudende materialen te identificeren, zonder de veiligheid van de bewoners of werknemers in gevaar te brengen.

Welke soorten asbestinventarissen bestaan er?

1. Niet-destructieve asbestinventaris

Dit type inventaris wordt uitgevoerd zonder het gebouw te beschadigen. De deskundige onderzoekt enkel de zichtbare en toegankelijke delen van het gebouw, zoals dakbedekking, leidingen, en plafondtegels. Dit type inventaris is meestal voldoende voor standaard gebruik, zoals verkoop van een woning of regulier onderhoud.

2. Destructieve asbestinventaris

Bij een destructieve inventaris worden ook de verborgen delen van een gebouw onderzocht. Dit kan bijvoorbeeld door het openen van muren of het verwijderen van vloeren. Dit type inventaris is vereist wanneer een gebouw gesloopt of grondig gerenoveerd wordt, aangezien er dan een groter risico is op blootstelling aan asbest.

Wat zijn de kosten van een asbestinventaris?

De prijs van een asbestinventaris varieert afhankelijk van verschillende factoren, zoals de grootte van het gebouw, het type inventaris (niet-destructief of destructief) en de complexiteit van de opdracht. Onderstaand een overzicht van de gemiddelde kosten:

Wat gebeurt er na de inventarisatie?

Nadat de asbestinventaris is opgesteld, ontvangt de eigenaar van het gebouw een rapport met daarin de bevindingen. Op basis hiervan kan de eigenaar verschillende maatregelen nemen:

• Beheer: Als de asbesthoudende materialen in goede staat zijn en geen direct gevaar vormen, kunnen ze onder controle worden gehouden door regelmatig te monitoren en onderhouden.
• Verwijdering: In sommige gevallen is het aan te raden om de asbesthoudende materialen te laten verwijderen, zeker wanneer ze beschadigd zijn of risico’s vormen voor de gezondheid.
• Verplichte maatregelen: Wanneer de asbestinventaris ernstige risico’s voor de gezondheid vaststelt, kan de eigenaar verplicht worden om het asbest te laten verwijderen door een erkend asbestverwijderingsbedrijf.

Wat zijn de gevolgen van het niet naleven van de verplichting?

Indien een eigenaar of werkgever geen asbestinventaris kan voorleggen wanneer dit verplicht is, kunnen er boetes en sancties volgen. Voor werkgevers kunnen de boetes oplopen tot duizenden euro’s, afhankelijk van de ernst van de overtreding. Daarnaast kan de verkoop van een woning worden vertraagd of zelfs geannuleerd als er geen geldig asbestattest beschikbaar is.

Conclusie

Een asbestinventaris is een essentieel document voor eigenaars van gebouwen, werkgevers en vastgoedverkopers, vooral voor gebouwen die voor 2001 zijn gebouwd. Het beschermt niet alleen de gezondheid van de gebruikers van het gebouw, maar zorgt er ook voor dat eventuele toekomstige werken veilig en volgens de wet verlopen. Als je van plan bent een woning te verkopen, renovaties uit te voeren of als werkgever een veilige werkomgeving wilt bieden, is het noodzakelijk om een asbestinventaris te laten opstellen door een erkend deskundige.

Het is belangrijk om tijdig een asbestinventaris te laten opstellen en de bijbehorende kosten te incalculeren, zoals weergegeven in de bovenstaande tabel.