De Belgische bouwsector beleefde in 2024 een ongeziene stagnatie: slechts 130 nieuwe bouw- en installatiebedrijven zagen het levenslicht, terwijl 14.179 bedrijven de boeken sloten of failliet gingen. Deze zorgwekkende trend, gebaseerd op cijfers van onder meer Trends Business Information en Embuild, legt de noodzaak bloot van stevige beleidsmaatregelen om de woningcrisis en de klimaatdoelstellingen te halen.
Dramatische cijfers in woningbouw en renovatie
De woningbouw werd het hardst getroffen, met een activiteitendaling van 7,3% en een scherpe afname van 9% in het aantal starters. Ook de renovatiesector, nochtans cruciaal voor duurzame woonoplossingen, liet slechts 0,5% groei zien in 2024. Dat is ruim onvoldoende om het vereiste renovatietempo – van 144 naar 471 woningen per dag – te realiseren.
Kerncijfers Bouwsector 2022 – 2024
Kengetal | 2022 | 2023 | 2024 |
---|---|---|---|
Aantal nieuwe bouw- en installatiebedrijven | 4.143 | 1.925 | 130 |
Totaal aantal starters in de bouw | – | – | 14.309 |
Totaal aantal stopzettingen in de bouw (incl. faillissementen) | – | – | 14.179 |
Waarvan faillissementen | – | – | 2.684 |
Evolutie starters t.o.v. voorgaand jaar | – | – | -6% |
Evolutie stopzettingen t.o.v. voorgaand jaar | – | – | +6% |
Evolutie faillissementen t.o.v. voorgaand jaar | – | – | +17% |
(Let op: Voor de jaren 2022 en 2023 zijn niet alle detailcijfers in dezelfde vorm beschikbaar.)
Btw-maatregelen voorlopig geen lossing
Hoewel de federale overheid het verlaagde btw-tarief van 6% voor sloop en heropbouw tot midden 2025 heeft verlengd, valt deze regeling slechts gedeeltelijk gunstig uit. Voor verkoopprojecten ligt het standaardtarief immers nog steeds op 21%. Embuild dringt daarom aan op het behouden van de 6% btw op renovatie en het herinvoeren van een lager tarief op sloop en heropbouw voor alle marktspelers, zodat de massale duurzame nieuwbouw en renovatie kunnen versnellen.
Vooruitzichten voor 2025
Ondanks recente stabilisatie van bouwmaterialenprijzen en een licht dalende hypothecaire rente, blijven experts voorzichtig. De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven voorspelt geen substantieel herstel in 2025. Bovendien zou het aantal faillissementen in de bouwsector naar verwachting verder toenemen. De nood aan beleidsondersteuning blijft dus onverminderd hoog om een wooncrisis én een mogelijke piek in faillissementen te vermijden.
Dringende oproep: Verhoog het renovatietempo
België heeft tegen 2030 naar schatting 375.000 nieuwe woningen nodig, terwijl het renovatieritme nog drie tot vier keer hoger moet liggen dan vandaag. Zonder krachtige fiscale prikkels en gerichte investeringen dreigt de woningmarkt verder te stagneren. De bouwfederatie Embuild onderstreept dat duurzame nieuwbouw en doorgedreven renovatie niet alleen cruciaal zijn om de wooncrisis af te wenden, maar ook om de Europese klimaatdoelstellingen binnen bereik te houden.
Niko Demeester, CEO van Embuild:
“Beleidsondersteuning blijft dus absoluut nodig om een wooncrisis af te wenden en de Europese klimaatdoelstellingen te halen. Door demografische ontwikkelingen, zoals meer monoparentale gezinnen, singles en senioren, moeten er tussen nu en 2030 maar liefst 375.000 woningen gebouwd worden, terwijl ook ons renovatietempo stevig moet opgeschroefd worden richting maal drie tot maal vier (van 144 per dag nu in België naar 471 woningrenovaties per dag). Daarom vragen we de federale onderhandelaars nadrukkelijk om de btw op renovatie niet te verhogen van 6% naar 9%, zoals al op tafel lag, maar ook de 6% btw op sloop en herbouw opnieuw mogelijk te maken voor verkoopprojecten. Het zijn immers de projectontwikkelaars die op grote schaal kunnen zorgen voor de broodnodige nieuwe woningen.”
– Niko Demeester, CEO van Embuild
Olivier Dierickx, Founder van Bouwplannen, voegt hieraan toe:
“De bouwsector heeft altijd stormen doorstaan en zal dat opnieuw doen. Wonen blijft een fundamentele behoefte, en de vraag zal terugkeren. Wie nu volhoudt, innoveert en samenwerkt, zal sterker uit deze crisis komen. Houd vast aan vakmanschap en visie—de toekomst bouwt zichzelf niet.”
– Olivier Dierickx, Founder Bouwplannen.be
Bronnen
- Embuild: https://www.embuild.be/nl
- Trends Business Information: https://www.trendsbusinessinformation.be/
- Architect.be: https://www.architect.be/nieuws/bouwsector-beleefde-moeilijk-2024-2025-belooft-weinig-beterschap
- Vlaanderen.be: https://www.vlaanderen.be/bouwen-wonen-en-energie/bouwen-en-verbouwen/btw-tarief-van-6-bij-renovatie-en-sloop-en-heropbouw-van-woningen
- HLN.be: https://www.hln.be/economie/bouwsector-verwacht-noch-in-2025-noch-in-2026-herstel~aa5d78be/
- Allianz Trade: https://www.allianz-trade.com/nl_BE/nieuws/laatste-nieuws/faillissementen-bouwsector-pieken-in-2025.html